Kleur, muziek en melancholie: Daphne Agten over ‘Les Parapluies de Cherbourg’

‘Les Parapluies de Cherbourg’ is een melancholisch en gedurfd meesterwerk dat meerdere prijzen won, waaronder de Palme d’Or. Het was niet alleen Demy’s eerste kleurenfilm, maar ook zijn eerste musical. Een piepjonge Catherine Deneuve schittert als Geneviève Emery. Volgens Daphne ziet ze eruit als een jong poppetje in een kleurrijk decor, met bovendien prachtige muziek. Hoewel de film op het eerste gezicht lichtvoetig lijkt, is het in essentie een bitterzoet drama.

Daphne leerde de film kennen toen ze op haar vijftiende een jaar in Rennes studeerde. “In Frankrijk maakt deze film vast deel uit van het collectieve geheugen, terwijl ik het gevoel heb dat mensen in Vlaanderen vaak niet weten waarover het gaat,” vertelt ze. “De film heeft veel in beweging gezet qua stijl.” Demy moest destijds producenten overtuigen van zijn visie, want men twijfelde of Frankrijk klaar was voor een musical in deze vorm. Volgens Daphne schrikken musicals mensen soms af, iets wat haar verbaast: “Zingen in een film is iets wonderlijks, iets wat enkel kan in de magische wereld van cinema.” Wat deze film volgens haar onderscheidt, is dat er gezongen wordt over alledaagse, herkenbare thema’s, er is geen enkele gesproken dialoog, alles wordt gezongen.

De film vertelt niet alleen een triest liefdesverhaal, maar raakt ook het thema van de Algerijnse Oorlog aan. “Een onderwerp waar ik zelf weinig van wist, maar dat in Frankrijk veel meer leeft. In de periode waarin de film zich afspeelt, keerden veel jonge mensen getraumatiseerd terug van het front. Dat gevoel van onmacht en wroeging zit in alle personages,” merkt Daphne op.

“Demy is een meester in metaforen; hij weet als geen ander zware thema’s te verpakken als een mooi snoepje.” Die stijl spreekt haar sterk aan. Demy’s werk raakt vaak duistere onderwerpen, maar via kleur en muziek weet hij er iets esthetisch van te maken. De kleuren in ‘Les Parapluies de Cherbourg’ blijven volgens haar lang bij. “Hij probeert via kleur zijn personages vast te zetten in hun omgeving: hun kledij past bij de kamers waarin hun scènes zich afspelen,” legt ze enthousiast uit.

Naast regisseur was Jacques Demy ook schilder. Zijn verfijnde oog voor detail maakt zijn films bijna picturaal. Dat zie je onder andere aan de fleurige outfits, levendige kapsels en het bonte behangpapier. “Het lijkt wel behangpapierporno,” grapt Daphne, “waardoor het decor meer aan een poppenhuis doet denken dan aan een echt huis — alles lijkt met een pincet geplaatst.”

De film werd opgenomen in Cherbourg zelf, maar Demy transformeerde de stad tot een kleurrijk universum. Zo creëerde hij een realistische setting met een artificieel kantje: overdreven, maar toch tastbaar en geloofwaardig.

De emoties in de film worden volledig gedragen door muziek, naast het visuele kleurenpalet het belangrijkste element. De bekende Franse componist Michel Legrand schreef de muziek; Demy zelf schreef de teksten. Voor de toeschouwer voelt het gezang aanvankelijk wat vreemd aan, het kan zelfs spottend overkomen, maar na enkele minuten went het en wordt de magie duidelijk. Demy slaagt erin het concept zo te brengen dat het werkt.

Sommige critici vinden de film te sprookjesachtig. Daphne spreekt dat tegen: “Boodschappen over echte problemen komen soms net sterker binnen als er ook esthetische keuzes zijn gemaakt. Er zit evenveel waarde in als je via een omweg en met metaforen tot de werkelijkheid komt.”

Tot slot raadt Daphne nog een andere film van Jacques Demy aan: ‘Peau d’âne’, een bijzonder, maar ook grimmig sprookje dat volgens haar met niets te vergelijken valt.